ALİ ÇINAR/CİNER MEDYA KÜMESESİ ABD TEMSİLCİSİ
ABD’de, Kongre’nin borç tavanını yükseltmesi ve ülkenin temerrüde düşmesini önlemesi için zaman daralıyor.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen yaptığı son açıklamada, bu konuda herhangi bir analiz yapılmaması durumunda ekonomik kaostan ayrı bir anayasal krizin yaşanabileceği uyarısında bulundu.
ABD Başkanı Joe Biden, krizi çözmek için Salı günü Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşecek. Önder Biden ve Senato’da çoğunluğu elinde bulunduran Demokratlar, borç limiti mevzuatı konusunda Cumhuriyetçilerle müzakere etmeyeceklerini söyleyerek borç limitinin önkoşulsuz olarak artırılmasını istiyor.
Kevin McCarthy liderliğindeki Cumhuriyetçiler, devlet kurumlarında bir takım kesintiler yapılması şartıyla 1,5 trilyonluk borç limitinin artırılmasına yönelik yasa tasarısını geçirmişti.
Borç limiti, “ABD federal hükümetinin borçlarını ödemek için ödünç alabileceği para miktarının üst sınırı” anlamına gelir.
Hükümet, Kongre’nin onayladığı ödemeleri karşılamak için borç para almak zorunda. Borç hattı, ABD hükümetinin faturalarını ödemek için ödünç alabileceği borcu sona erdirir. ABD Hazine Bakanlığı, ABD Kongresi tarafından kanunla belirlenen limite ulaşılana kadar borçlanma yetkisine sahiptir. Mevcut borç limiti yaklaşık 31.4 trilyon dolar.
Borç limiti ile ilgili hangi senaryolar var?
1- Sözleşme sağlanması
Öne çıkan senaryolardan biri ABD Lideri Biden ile Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy’nin anlaşmaya varma seçeneği. Bu senaryonun finansal piyasalar için olumlu olacağı ancak bazı ekonomik maliyetleri olabileceği belirtiliyor.
2- Kongre’de tahliye için dilekçe verme girişimi
Temsilciler Meclisi’ndeki demokrat üyeler, Başkan Biden’ın dilediği gibi borç limitiyle ilgili bir yasa tasarısını ‘dilekçe’ ile meclis başkanının onayı olmadan Meclis genel kuruluna sunabilir.
Bu girişim 218 üyenin desteğini gerektiriyor. Bu yönde bir girişimin başarı şansının zayıf olduğu kamuoyunda belirtilmektedir.
3- Geçici Tecil
Kongre, Beyaz Saray’a bir anlaşmayı müzakere etmesi için daha fazla zaman vermek amacıyla borç tavanını birkaç hafta veya ay boyunca süresiz olarak “askıya alan” bir yasa tasarısını kabul edebilir. Temsilciler karar verirse borç tavanını Eylül ayı sonuna kadar askıya alabilirler. Bu, yeni bir borç tavanı son tarihini başka bir son tarihle, yani bütçeyle uyumlu hale getirir.
4- Beyaz Saray kendi başına hareket ediyor
Biden yönetiminin borç limiti sorununu çözmek için kendi başına hareket etmesi için iki ana seçenek var.
Birincisi, Biden 1 trilyon dolar değerinde madeni para çıkarabilir. Beyaz Saray daha sonra madeni parayı Fed’e yatırabilir ve bu parayı devlet faturalarını ödemek için kullanabilir. Ancak uzmanlar bunun değerli dezavantajlar oluşturduğunu söylüyor. Ayrıca Fed’in bu seçeneğe sıcak bakmadığı da biliniyor.
İkinci seçenek, Anayasa’nın 14. maddesine atıfta bulunarak hükümetin borçlanmaya devam etmesini emretmek. Hukuk uzmanları, 14. maddeye başvurmanın Beyaz Saray için ‘makul bir argüman’ olacağını söylüyor
5- Varsayılan
ABD Kongresi ve Beyaz Saray Haziran ayına kadar bir anlaşmaya varamazlarsa, hükümetin tüm faturalarını ödemek için yeterli parası olmayabilir. Bu, bazı yükümlülüklerinin temerrüde düşeceği anlamına gelir.
Hükümetin bazı kurumları, federal hizmetleri devre dışı bırakarak ve güvenlik ağı programlarını geciktirerek veya askıya alarak kapanabilir. Yabancı hükümetlere ödenecek borçlar da dahil olmak üzere birçok dış politika krizinin de yaşanabileceği belirtiliyor.
